Αποθέματα ωαρίων και πρόβλεψη γέννησης από θεραπείες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Η ΑΜΗ είναι μία ορμόνη που παράγεται από τα κύτταρα που βρίσκονται μέσα στα ωοθυλάκια. Όταν υπάρχουν πολλά ωοθυλάκια στις ωοθήκες, αθροιστικά, παράγεται περισσότερη ορμόνη και συνεπώς τα επίπεδα της ΑΜΗ στον ορό του αίματος είναι υψηλότερα.

Στην κλινική πράξη, ο κυριότερος ρόλος για την μέτρηση της ΑΜΗ είναι η εκτίμηση της ανταπόκρισης της γυναίκας στην διέγερση των ωοθηκών κατά τη διαδικασία της θεραπείας της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Τα επίπεδα της ΑΜΗ στον ορό του αίματος, σχετίζονται με τον αριθμό των ωαρίων (έχουν ευθέως ανάλογη σχέση) που παίρνονται κατά τη διάρκεια της θεραπείας της εξωσωματικής. Η αξία της ΑΜΗ έγκειται στο ότι μπορεί να προσδιορίσει εκ των προτέρων τις γυναίκες που πιθανόν να παράγουν πολλά ωάρια και που έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών (μία από τις επιπλοκές της θεραπείας). Όπως επίσης, μπορεί να προσδιορίσει και τις γυναίκες οι οποίες θα έχουν λίγα ωάρια, δηλαδή θα ανταποκριθούν φτωχά στη θεραπεία.

ΑΜΗ και αποθέματα ωαρίων

Ο όρος «αποθέματα ωαρίων» χρησιμοποιείται για να περιγράψει το σύνολο των ωοθυλακίων που υπάρχουν μέσα στις ωοθήκες. Μελέτες έχουν δείξει ότι πράγματι υπάρχει σχέση μεταξύ του αριθμού των αρχέγονων ωοθυλακίων στις ωοθήκες και των επιπέδων της ΑΜΗ στον ορό του αίματος και ότι, όταν μειώνεται το σύνολο των ωοθυλακίων στις ωοθήκες, μειώνεται επίσης και η ΑΜΗ στον ορό του αίματος. Συνεπώς, πολύ σωστά, μπορεί να λεχθεί ότι η ΑΜΗ αντικατοπτρίζει τα αποθέματα ωαρίων στις ωοθήκες της γυναίκας.

Στα πλαίσια της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ο έλεγχος της ΑΜΗ για τα «αποθέματα ωαρίων» προβλέπει τον αριθμό των ωοθυλακίων που αναμένονται να μεγαλώσουν κατά τη χορήγηση των φαρμάκων γονιμότητας.

Ωστόσο, ο όρος «αποθέματα ωαρίων» μπορεί να προκαλέσει σύγχυση όταν χρησιμοποιείται στο συγκεκριμένο πλαίσιο, διότι λανθασμένα εμπλέκει την «ποσότητα» ωαρίων με την «ποιότητα» των ωαρίων.

ΑΜΗ και πρόβλεψη γέννησης από θεραπείες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής

Η ηλικία και η ΑΜΗ είναι 2 παράγοντες που σχετίζονται με την πιθανότητα γέννησης από θεραπεία Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, ανεξάρτητα. Τα επίπεδα της ΑΜΗ δεν μπορούν να προβλέψουν την ποιότητα των ωαρίων ή των εμβρύων, αλλά το ότι δυνητικά, από την θεραπεία θα προκύψουν περισσότερα ωάρια και επομένως, θα αναπτυχθούν περισσότερα έμβρυα και θα υπάρχει μεγαλύτερη επιλογή για να μεταφερθούν τα καλύτερα από αυτά. Ή ότι θα υπάρχουν λιγότερα ωάρια, λιγότερα έμβρυα και συνεπώς λιγότερες επιλογές. Στη πραγματικότητα, ο παράγων ηλικία παραμένει ο πρώτος και καθοριστικός παράγοντας στη πιθανότητα γέννησης από θεραπεία Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Για κάθε όμως δεδομένη ηλικία, γυναίκες που έχουν υψηλότερη ΑΜΗ και μεγαλύτερα «αποθέματα ωαρίων», έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιτευχθεί η εγκυμοσύνη συγκριτικά με γυναίκες που έχουν χαμηλότερη ΑΜΗ και ελαττωμένα αποθέματα ωαρίων.

Συνεπώς στα πλαίσια της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, η ΑΜΗ θα πρέπει να ερμηνεύεται πάντα λαμβάνοντας υπ ‘ όψιν έναν άλλο παράγοντα, ο οποίος θεωρείται και ο πιο σημαντικός. Τον παράγοντα ηλικία.

ΑΜΗ και γήρανση των ωοθηκών

Έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι με την πάροδο της ηλικίας τα αρχέγονα ωοθυλάκια μειώνονται στο σύνολο τους. Με τον ίδιο τρόπο μειώνονται και τα επίπεδα της ΑΜΗ στον ορό του αίματος. Αρχικά υπάρχει η φάση της «αργής εξάντλησης ωαρίων» και ακολουθείται από τη φάση της «ταχείας εξάντλησης» η οποία συνήθως αρχίζει στην ηλικία των 37 ετών ή όταν ο αριθμός των αρχέγονων ωοθυλακίων στις ωοθήκες μιας γυναίκας μειωθεί κάτω από 25 000 αρχέγονα ωοθυλάκια.

Ο παράγοντας που προκαλεί την ταυτόχρονη μείωση τόσο στην «ποσότητα», όσο και στην «ποιότητα» των ωαρίων, είναι ο παράγων «ηλικία».

Γνωρίζετε ότι :

Η ΑΜΗ παράγεται σε υψηλότερα ποσά από τα μικρά ωοθυλάκια, που έχουν μέγεθος μικρότερο από 6 χιλιοστά, ενώ όταν τα ωοθυλάκια μεγαλώσουν και φτάσουν τα 8 χιλιοστά, το ποσόν της ΑΜΗ που παράγεται από αυτά είναι πολύ χαμηλό και σχεδόν μη ανιχνεύσιμο.

Τα επίπεδα της ΑΜΗ είναι σταθερά κατά την διάρκεια του κύκλου της γυναίκας και η ΑΜΗ μπορεί να ελεγχθεί σε οποιαδήποτε ημέρα του κύκλου, σε αντίθεση με τα επίπεδα της FSH τα οποία πρέπει να ελέγχονται 2η με 3η ημέρα της περιόδου.

Γυναίκες με παχυσαρκία έχουν κατά μέσο όρο 65% χαμηλότερα επίπεδα ΑΜΗ συγκριτικά με γυναίκες που δεν είναι παχύσαρκες. Συνεπώς η παχυσαρκία μπορεί να σχετίζεται με ελαττωμένα αποθέματα ωαρίων.

Τα επίπεδα της ΑΜΗ δεν επηρεάζονται από αντισυλληπτικά ή από την εγκυμοσύνη.

Σε γυναίκες που έχουν κάνει θεραπείες χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας για καρκίνο, τα επίπεδα της ΑΜΗ μπορεί να υποδείξουν την έκταση που έχουν επηρεαστεί οι ωοθήκες τους από τις εν λόγω θεραπείες.

Βιβλιογραφία

Anti-Mullherian Hormone : Scott. M. Nelson et al, Hum Rep, 27,(3), 631-636

“Ovarian Reserve” a term bound for confusion, J.L. Simpson, International Federation of Fertility Societies.